72 "Phép Thần Thông" trong Win

Những phương pháp nhanh gọn để 'thuần phục' hệ điều hành... từ việc
tinh chỉnh tốc độ, kiểm tra bảo mật đến các thủ thuật giải quyết hỏng
hóc.
Bạn hẵn từng nghĩ mình đã biết tất cả, hoặc ít nhất cũng biết tất cả về
Windows. Nhưng rồi bạn sẽ thấy rằng hầu như lúc nào bạn cũng loay hoay
để tìm phương pháp mới tốt hơn để di chuyển tập tin, chữa lỗi đĩa, vá
lỗ hổng bảo mật hoặc lướt web. Dù bạn cần ghi lên CD, mã hoá một thư
mục hay tìm một mạng không dây, lúc nào cũng còn nhiều thủ thuật mới
ngay cả đối với người có nhiều kinh nghiệm. Sau đây là 72 cách nhanh và
gọn để làm cho Windows hoạt động tốt hơn.

Các thủ thuật về tập tin
1. Đưa 'cây' về chỗ cũ: Bạn mở một thư mục, nhưng không có cây thư mục
nào ở bên trái. Phải làm gì đây? Chỉ cần nhấn biểu tượng Thư mụcs trên
thanh công cụ Standard (trong 2000, Me và XP), hoặc chọn View-Explorer
Bar-Folder (trong mọi phiên bản)

2. Tuỳ biến Details, phầ n 1: Muốn thay đổi thứ tự của Name, Size,
Type, Date Modifield và của các cột khác trong bảng duyệt Details mặc
định (nhấn View-Details), bạn chỉ cần đặt con trỏ trên đầu cột rồi kéo
sang phải hoặc sang trái.

3. Tuỳ biến Details, phần 2: Tại sao ta để các cột Details theo mặc
định? Bạn nhấn phải lên một đầu cột bất kỳ và chọn một khoản mục không
có dấu check để bổ sung thông tin đó vào, hoặc bỏ chọn để loại bỏ nó.
Bạn có thể chọn th& ocirc;ng qua hộp thoại bằng cách chọn More
trong trình đơn nhấn phải (hoặc View-Choose Columns hoặc View-Choose
Details trên trình đơn chính)

4. Có hình ảnh lớn: Khi nào cần xem nhiều chi tiết của một thư mục hoặc
một cửa sổ Internet Explorer, bạn chỉ cần ấn để xem cửa sổ
đó trong chế độ toàn màn hình. Sau đó ấn lại để quay về chế
độ xem bình thường. Ngoài ra, nếu đang dùng Windows 2000, Me hoặc XP,
bạn có thể bổ sung một nút để chuyển đ&# 7893;i giữa các chế độ
bằng cách nhấn phải thanh công cụ Standard và chọn Customize. Nhấn Full
Screen bên dưới 'Available toolbar buttons' rồi chọn Add và Close.

Tắt mở cây thư mục bằng nút chốt đẩy nằm bên dưới thanh công cụ Standard

5. Tự động giấu cây thư mục: Trong chế độ toàn màn hình, bạn có thể làm
cho cây thư mục- hoặc bất kỳ một tập bộ tùy chọn nào thông qua
View-Explorer Bar- biến mất để có một khung cảnh rộng hơn và cho xuất
hiện trở lại khi dịch chuyển chu̕ 7;t sang cạnh trái của cửa sổ đó.
Nhấn lên nút pushpin (đẩy chốt) ở đỉnh của khung bên trái để unpin (xoá
chốt) đối với Explorer Bar hiện tại, rồi chuyển con trỏ sang khung bên
phải (xem hình 1).

6. Làm hiện các tập tin ẩn: Theo mặc định, Windows giấu kín nhiều tập
tin hệ thống, điều này gây khó khăn cho việc hiệu chỉnh. Muốn nhìn thấy
tất cả các tập tin, bạn chọn Tools-Thư mục-Options-View trong một cửa
sổ thư mục hoặc Explorer bất kỳ. Trong danh sách 'Advanced Settings',
bạn chọn 'Show hidden files and folders' (trong Windows 98 là 'Show all
files'). Trong các phiên bản khác ngoài 98, bạn bỏ chọn đối với 'Hide
protected operating systems files (Recommended)'. Nhấn Yes và OK.

7. Mở rộng tầm nhìn thư mục: Nếu các thư mục của bạn có một lề bên trái
chứa các liên kết dẫn đến những tài nguyên hoặc những tác vụ không bao
giờ dùng đến, bạn mở rộng khoảng trống hiện hình cho các tập tin và thư
mục của mình bằng cách chọn Tools-Folder Options-Use Windows-Classic
Folder-OK. Động tác này sẽ loại bỏ Explorer Bar và các phím tắt 'common
tasks' của nó.

8. Xem được nhiều thumbnail hơn: Bạn có thể chọn nhiề ;u biểu tượng hơn
trong khung bên phải Thumbnails View của Explorer (View-Thumbnails)
bằng cách giấu kín tên ghi bên dưới từng thumbnails. Nhấn lên một thư
mục khác trong khung cây để thay đổi cảnh, và sau đó ấn-giữ phím Shift
khi nhấn trở lại thư mục cũ để xem mà không kèm theo tên.

9. Đưa thư mục đến tác vụ: Nếu thích khung tác vụ của Explorer nhưng
muốn các tác vụ hiển thị ở đó phải phù hợp với nội dung của thư mục,
bạn nhấn phải bi ểu tượng điều khiển ở góc trên bên trái cửa sổ, chọn
Properties-Customize, và chọn lấy một mô tả phù hợp nhất bên dưới 'Use
this folder type as a template'.

10. Xem dung lượng đĩa như thế nào: bạn đang tự hỏi làm thế nào để biết
đĩa mình đang sử dụng còn trống bao nhiêu? Bạn nhấn phải lên một biểu
tượng ổ đĩa bất kỳ trong Explorer (bên dưới My Computer) và chọn
Properties. Bạn sẽ nhìn thấy một biểu đồ hình tròn cho biết tình tr
841;ng sử dụng đĩa, một nút cho phép khởi chạy tiện ích Disk Cleanup và
một nhấn Tools liệt kê các tiện ích duy tu đĩa khác.

11. Dồn đĩa, phần 1: Nếu đĩa của bạn được định dạng theo NTFS, bạn có
thể nén các tập tin và các thư mục để tồn giữ không gian trống. Chọn
các tập tin hoặc các thư mục muốn nén, nhấn phải lên chọn lựa đó và
chọn Properties. Trên nhãn General, bạn nhấn Advanced. Đánh dấu lên
'Compress contents to save disk space' và nhấn OK. Bạn có thể dựa vào
yêu cầu phải xác định những tập tin và những thư mục nào để đưa vào.

Thủ thuật CD

12. Tùy biến AutoPlay: Khi đưa CD vào ổ đĩa, Windows sẽ cho bạn khả
năng chọn lựa hành động. Bạn có thể trả lời một lần cho từng loại nội
dung (âm nhạc, chẳng hạn), nhưng nếu muốn tắt tính năng AutoPlay, bạn
nhấn phải lên ổ CD trong Explorer và chọn Properties. Bên dưới
AutoPlay, bạn chọn một loại nội dung từ danh sách ở trên đầu và nhặt
lấy các cài đặt ưa thích của mình ở phía dưới đó. Để tắt Autoplay đối
với m 897;t loại nội dung nào đó, bạn nhấn 'Select an action to
perform-Take no aciton' và nhấn OK.

13. Dồn đĩa, phần 2: Muốn nén toàn bộ một phân vùng NTFS trên đĩa cứng,
bạn nhấn phải biểu tượng của đĩa đó trong Explorer rồi chọn Properties.
Đánh dấu chọn lên 'Compress drive to save disk space' rồi nhấn lên OK
hoặc Apply. Tại dòng nhắc nhở xác nhận, bạn chọn tuỳ chọn nén tất cả
các thư mục phụ và các tập tin (không chỉ các thư mục và các tập tin ở
gốc), rN 91;i nhấn OK.

14. Dồn đĩa, phần 3: Bạn có thể dồn tập tin một cách tự động bằng cách
chuyển chúng vào một thư mục đã được nén. Để tạo ra thư mục này, bạn
nhấn phải trong một cửa sổ thư mục bất kỳ hoặc lên desktop, rồi chọn
New-Compressed Folder (trong Me) hoặc New-Compressed (zipped) Folder
(trong XP). Nếu không nhìn thấy lệnh này, bạn kiểm tra lại để bảo đảm
đã cài đặt tính năng này (xem thủ thuật 47).

15. Chọn một tên chữ: Nếu muốn gán tên chữ khác cho ổ đĩa, bạn đăng
nhập với quyền quản trị, chọn Start-Run, gõ vào diskmgmt.msc, và ấn
phím . Nhấn phải một ổ đĩa ở dưới cùng cửa sổ và chọn
Change Drive Letter anh Path. Nhấn Edit hoặc Change, chọn một chữ cái
chưa dùng trong danh sách xổ xuống, nhấn OK, trả lời mọi nhắc nhở, rồi
nhấn OK lần nữa.

Bảo mật là trên hết

16. Giữ gìn password: Uỷ thác hết cho bạn bè, nhưng cắt lại các tấm
card. Trao hết bộ nhớ, nhưng hãy luôn giữ bên mình chiếc đĩa thiết lập
password để phòng khi quên mất password XP của bạn. Trước hết, mua một
đĩa mềm trắng đã được định dạng, sau đó gõ Control Panel\User Accounts
trong thanh Address của cửa sổ Explorer hoặc Internet Explorer. Ấn
, chọn tài khoản của mình, nhấn Prevent a forgotten
password trong danh sách Related Tasks và làm theo các bước được đưa ra
trong Forgotten Password Wizard.

17. Giải quyết chuyện quên password, phần 1: Nếu không có đĩa thiết lập
password, bạn đăng nhập bằng tài khoản của một người quản trị khác, mở
Control Panel User Accounts (xem thủ thuật 16), chọn tài khoản ứng với
password bị quên, nhấn Change the password, và làm theo các hướng dẫn
để cài đặt lại nó.

18. Giải quyết chuyện quên password, phần 2: Nếu không có trong tay tài
khoản của người quản trị khác, bạn khởi động lại PC và ấn phím
cho đến khi nhìn thấy các tuỳ chọn khởi động Windows như
được trình bày trong thủ thuật 28. Dùng các phím mũi tên để điểm sáng
Safe Mode, và ấn phím . Khi nhìn thấy màn hình Welcome,
bạn chọn Administrator (theo mặc định, một tài khoản ẩn sẽ không cần
password). Làm theo các bước trong thủ thuật 17 để cài đặt lại password
của tài khoản đó, rồi sau đó khởi động lại máy tính.

19. Là người dùng được cấp đầy đủ quyền (power user): Khi đăng nhập với
quyền quản trị, hệ thống của bạn có thể bị thiệt hại bởi các chương
trình Trohan horse và các rủi ro khác. Tuy nhiên, khi đăng nhập như một
người dùng được cấp đầy đủ quyền, bạn sẽ tránh được các rủi ro này và
sẽ có được tất cả các chức năng danh định (việc quay về vai trò người
quản trị khi cần sẽ rất dễ dàng; xem bên dưới). Để tự giáng cấp, bạn
chọn Start-Run, gõ lusrmgr.msc và ấn phím Groups rồi nhấn đúp Administrators. Kiểm ra để bảo đảm bạn có một tài
khoản được liệt kê bên dưới Members mà bạn có thể dùng khi cần đến đầy
đủ các đặc quyền của người quản trị. Chọn tài khoản để hạ cấp, nhấn
Remove và sau đó nhấn OK. Bạn nhấn đúp lên Power Users, nhấn Add, gõ
tên tài khoản của bạn và nhấn OK hai lần.

20. Làm người quản trị trong một thời gian: Người dùng được cấp đầy đO
11; quyền không cần thiết phải đăng xuất rồi đăng nhập trở lại bằng tài
khoản của người quản trị để chạy một chương trình quản trị nào đó (ví
dụ chương trình lusmgr.msc đã trình bày trong thủ thuật 19). Thay vào
đó, bạn chỉ cần ấn-giữ phím Shift và nhấn chuột phải lên tập tin thực
thi (.exe) trong Explorer hay bất kỳ biểu tượng shorcut nào của nó.
Chọn Run as, chọn Run the programs as the following user (trong 2000)
hoặc The following user (trong XP), rồi nhập tên và password (và tên
vùng, nếu cần) của một tài khoản người quản lý. Nhấn OK.

Thủ thuật hình ảnh

21. Chọn chương trình mặc định cho máy ảnh số: Lần đầu tiên nối máy
camera kỹ thuật số của mình với PC, bạn có thể chọn một hành động và
đánh dấu lên Always use this program for this action để tránh gặp phải
một nhắc nhở nào đó. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu sau này bạn muốn khác?
Ghép nối camera trở lại, nhấn phải lên biểu tượng của nó trong
Explorer, và chọn Properties. Dùng các cài đặt trên tab Events để chN
85;n những gì sẽ xảy ra khi bạn nối máy lần sau.

22. Giữ gìn bí mật: Để bảo vệ tập tin và thư mục nhạy cảm trên ổ đĩa
được định dạng theo NTFS, bạn dùng khả năng mã hóa cài sẵn trong
Windows. Chọn các tập tin và các thư mục không nén để mã hóa, nhấn phải
lên chúng, và sau đó chọn Properties. Trên nhãn General, bạn nhấn
Advanced. Đánh dấu chọn lên Encrypt contents to secure data và nhấn OK.
Xác định các tập tin và các thư mục c ần mã hóa. Chỉ những ai đã mã hóa
những tập tin này mới có khả năng thâm nhập vào chúng. Để bỏ tính năng
mã hóa, bạn bỏ chọn hộp Encrypt (tuỳ chọn mã hoá này không có tác dụng
trong XP Home).

Làm cho các thư mục trở thành riêng tư đề phòng người khác xem trộm

23. Giấu thông tin cá nhân: Người quản trị nào cũng có thể xem các tập
tin trên desktop của bạn, trong thư mục My Documents của bạn, và trong
thư mục tóm tắt (profile) của bạn bằng cách tìm thư mục My Documents và
trong thư mục Documents and Settings. Để tăng cường tính riêng tư trên
các đĩa được định dạng theo NTFS, bạn mở thư mục Documents and
Settings, nhấn phải lên thư mục mà bạn muốn giữ riêng tư, và chọn
Properties. Nhấn Sharing, đánh dấu lê n Make this folder private, và
nhấn OK (xem hình 2).
Sữa chữa nhanh

24. Vặn ngược đồng hồ: Nếu PC hoạt động khác thường, bạn dùng System
Restore để đưa Windows quay về trạng thái ổn định trước đây. Chọn
Start-Programs (All Programs trong XP) - Accessories-System
Tools-System Restore, nhấn Restore my computer to an earlier time-Next,
rồi làm theo các hướng dẫn.

25. Đặt một thời điểm phục hồi tốt hơn: Bất kỳ khi nào có dự định thực
hiện một thay đổi nào đó, bạn hãy nhớ tạo một thời điểm phục hồi trước
khi bắt đầu. Mở System Restore như đã nói ở trên, chọn Create a Restore
Point, nhấn Next, rồi làm theo các hướng dẫn. Tuy nhiên, không cần đến
thời điểm phục hồi khi bạn cài đặt phần mềm, các bản cập nhật, hoặc các
driver thiết bị, Windows sẽ tự động tạo giúp cho bạn điểm phục hồi này.

26. Tùy biến các phục hồi, phần 1: Để chọn ổ đĩa cho System Restore
theo dõi các thay đổi và cần bao nhiêu dung lượng để sao lưu, bạn nhấn
phải My Computer rồi chọn Properties. Nhấn System Restore, chọn một ổ
đĩa, nhấn Settings và thiết lập các điều khiển theo ý bạn.

27. Tùy biến các phục hồi, phần 2: Trong Windows Me, việc điều chỉnh
dung lượng mà System Restore dùng để sao lưu lại hơi khác: Nhấn phải My
Computer, chọn Properties-Performance-File System, và bên dưới Hard
Disk, bạn kéo con trượt 'System Restor diskspace use' đến vị trí ứng
với dung lượng yêu cầu. Nếu không muốn, bạn có thể nhấn Disable System
Restore bên dưới nhãn Trouble-shooting của System Properties để tắt
System Restore.

28. Tìm giải pháp trong Safe Mode: Nếu có cái gì đó làm ngưng Windows
giữa chừng hoặc làm cho nó hành xử sai, bạn khởi động lại và ấn phím
trước khi Windows nạp vào (có thể bạn phải ấn vài ba lần để
tìm thời điểm có một đáp ứng). Động tác này làm xuất hiện trình đơn
Advanced Options. Bạn dùng các phím mũi tên để chọn Safe Mode, và ấn
phím để khởi động Windows bằng cách sử dụng một số lượng
tối thiểu các driver. Nếu gặp may, bạn có thể undo những gì bạn đã làm
để dẫn đến sự cố, và sau đó bạn khởi động lại Windows một cách bình
thường.

29. Quay về với Registry: Nếu Safe Mode không giải quyết được trục
trặc, bạn vào trình đơn Advanced Options như đã trình bày trong thủ
thuật 28, nhưng lần này bạn chọn Last Known Good Configuration và ấn
phím . Động tác này sẽ khởi chạy Windows bằng cách dùng
phiên bản mới nhất của Registry là phiên bản dẫn đến một khởi động
thành công. Không có tập tin nào bị loại.

30. Chép các thông báo lỗi: Khi Windows báo cho bạn biết có cái gì đó
trở nên không kiểm soát được, có thể bạn sẽ muốn lưu lại các thông báo
lỗi này để gửi cho bộ phận hỗ trợ kỹ thuật hoặc cho chuyên viên PC ở
địa phương của bạn. Để thực hiện điều này bạn chỉ cần ấn -C
để chép thông báo vào Clipboard, mở một e-mail mới gửi bộ phận trợ giúp
kỹ thuật, ấn -V để dán v&# 259;n bản báo động lỗi, và
gửi.

31. Chụp ảnh lỗi: Nếu không thể sao chép văn bản thông báo lỗi như đã
nói trên, bạn ấn - (trên bàn phím của
bạn, tên của phím sau có thể được viết tắt) để chụp ảnh của hộp thông
báo lỗi. Dán hình này vào ứng dụng e-mail (nếu nó hỗ trợ đồ họa) hoặc
vào trình xử lý văn bản của bạn. Bạn cũng có thể dán màn hình này vào
tiện ích tạo hình Paint của Windows bằng các h mở chương trình đó và
chọn Edit-Paste. Lưu hình dưới dạng tập tin bitmap (.bmp), tập tin JPEG
(.jpg) hoặc một định dạng nào đó mà bạn có thể gửi đi như là một đính
kèm e-mail cho nhân viên sửa chữa.

32. Tìm trợ giúp trong Google Groups: Để tìm trợ giúp trực tuyến, bạn
nhập tất cả hoặc một phần văn bản trong thông báo lỗi của Windows vào
hộp tìm kiếm chính của Google. Nếu làm như vậy mà không tìm được một
cách sửa chữa, bạn nhấn nhãn Groups trên trang kết quả tìm kiếm của
Google để xem những ý kiến tranh luận được lưu giữ ở đây có thể có liên
quan đến trục trặc của bạn.

Các ứng dụng cũ không bao giờ bỏ đi nếu bạn chạy chúng trong chế độ tương thích

41. Chạy các ứng dụng cổ điển: Nếu có một ứng dụng thuộc thế hệ trước
XP không chạy được trong hệ điều hành mới nhất của Windows (và không có
sẵn một cập nhật nào cho chương trình đó cả), bạn nhấn phải lên shorcut
của chương trình và chọn Properties. Chọn Compatibility-Run this
program in compatibility mode for, và chọn phiên bản Windows thích hợp
(xem hình 6). Nhấn OK. Cảnh báo an toàn: Không bao giờ cho chạy một
chương trình chống virus, một chương trình dồn đĩa, hay một tiện ích hệ
thống bất kỳ nào khác trong một phiên bản Windows không dự định dùng
cho nó. Làm như vậy có thể gây hỏng hệ thống.

42. Sửa trình uninstall bị hỏng: Nếu cố uninstall một chương trình bằng
applet Add or Remove Programs trong Control Panel mà trình uninstall đó
không chạy, thì một số hoặc tất cả các tập tin của chương trình có thể
đã bị xóa. Chỉ cần cài đặt lại trình ứng dụng này vào chính thư mục đã
chứa nó, và dùng lại Add or Remove Programs để xóa nó một cách chính
xác.

Quyết định sẽ dùng đĩa quang hay mạng để truyền tải các tập tin và các cài đặt đến một máy tính mới

43. Cập nhật driver đồ họa: Nhiều trục trặc phổ biến của Windows có thể
do các driver đồ họa bị lỗi thời hoặc bị hỏng gây ra. Nếu không thể tìm
được nguồn gốc của những trục trặc hay tái diễn bằng một hoặc nhiều
trình ứng dụng của mình, bạn đến website của hãng sản xuất card đồ họa
đang dùng để xem có thể tải xuống một driver mới hơn hay không.